KHẢO SÁT VỀ CẢI THIỆN TIỀN LƯƠNG TRONG NGÀNH DỆT MAY & DA GIÀY

Thông tin chung

Ngành dệt may và da giày là 2 ngành công nghiệp có đóng góp lớn cho tổng kim ngạch xuất khẩu quốc gia cũng như tạo số lượng lớn việc làm cho người lao động (NLĐ). Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, ngành Dệt May Việt Nam đóng góp 10% giá trị sản lượng công nghiệp toàn quốc, tạo công ăn việc làm cho 2,7 triệu lao động, chiếm tỷ lệ 25% tổng số lao động trong ngành Công nghiệp, chiếm 5% trong tổng số lực lượng lao động. Trong khi đó, cả nước hiện có gần 3000 doanh nghiệp hoạt động trong ngành Da giày với hơn 1 triệu lao động làm việc trong ngành Thuộc da và 500 nghìn lao động trong ngành Công nghiệp hỗ trợ. Giá trị kim ngạch xuất khẩu của ngành Da giày năm 2019 là 21,5 tỷ USD.

Mặc dù dệt may có tốc độ tăng trưởng đứng thứ hai về kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam nhưng lao động trong ngành này đang có mức lương cơ bản thấp nhất trong các ngành, không đủ đảm bảo cho nhu cầu cơ bản, theo ông Lê Đình Quảng – phó trưởng ban Quan hệ lao động, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam.[1] Sự bấp bênh về thu nhập của NLĐ ngành dệt may và da giày trở nên rõ ràng hơn trước tác động đại dịch COVID-19 đến hai ngành này. Theo nghiên cứu của nhóm hợp tác Công tư (2021), người lao động (NLĐ) chịu ảnh hưởng sâu sắc và đa chiều từ làn sóng dịch thứ tư vào nửa cuối năm 2021, trong đó 60% NLĐ trong khu vực Chỉ thị 16 bị giảm hoặc mất hoàn toàn thu nhập[2]. Để tồn tại, NLĐ phải vay nợ (30,4%) và cắt giảm chi tiêu (80%). Chia sẻ từ đại diện tổ chức Fair Wear, Viện năng suất Việt Nam tại Hội thảo "Thu nhập của lao động ngành may tại Việt Nam: Thực trạng và giải pháp hướng đến mức lương đủ sống" cho biết Năng suất lao động, khả năng thương lượng tập thể về lương, vị trí của doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi cung ứng, sự tham gia và trách nhiệm nhãn hàng trong đàm phán giá đơn hàng là những yếu tố ảnh hưởng đến đơn giá sản phẩm và mức lương của NLĐ. Như vậy, có thể nói, cải thiện mức lương đủ sống hay rộng hơn tạo dựng việc làm bền vững cho NLĐ trong ngành may cần có sự tham gia của nhiều bên, đặc biệt là chính phủ, doanh nghiệp sản xuất, nhãn hàng.

Trong khuôn khổ dự án “Sáng kiến dệt may bền vững: Cùng nhau thay đổi (STITCH)”, Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) triển khai khảo sát về "Cải thiện tiền lương trong ngành dệt may và da giày”.

Do đó, CDI đang tìm kiếm một/một nhóm tư vấn xây dựng và thực hiện Khảo sát này với nội dung cụ thể như dưới đây.

Mục tiêu của khảo sát:

Khảo sát được dự kiến thực hiện trong tháng 12/2022 với 3 mục tiêu cụ thể:

Tìm hiểu quan điểm và cách tiếp cận của các bên liên quan về tiền lương trong ngành dệt may & da giày; các thách thức chính trong việc cải thiện tiền lương
Tìm hiểu các dự án/sáng kiến/thực hành tốt đối với tập trung cải thiện tiền lương cho người lao động nhằm đảm bảo mức sống tối thiểu của người lao động
Xác định các chủ thể chính có khả năng hợp tác trong các chương trình về cải thiện tiền lương

Phạm vi công việc

Xây dựng đề cương khảo sát chi tiết, khung thu thập thông tin, công cụ khảo sát & hướng dẫn thu thập thông tin dành cho điều tra viên
Rà soát và tổng quan tài liệu thứ cấp
Phân tích dữ liệu sơ cấp do điều tra viên thu thập và tài liệu
Viết báo cáo theo dàn ý đã thống nhất

Yêu cầu với tư vấn

Chuyên môn với ít nhất 10 năm kinh nghiệm thực hiện các nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực lao động, tiền lương, điều kiện làm việc
Ưu tiên tư vấn có kinh nghiệm làm việc với đối tác chính phủ, phi chính phủ, viện nghiên cứu
Có tinh thần trách nhiệm cao, kĩ năng nghiên cứu và làm việc nhóm tốt