Tư vấn về giới cho chiến dịch truyền thông

1. Thông tin chung

Việt Nam giữ vai trò quan trọng trong xuất khẩu hàng may mặc, là một trong số năm nước xuất khẩu hàng may mặc hàng đầu thế giới với phần lớn các sản phẩm được xuất khẩu sang các thị trường Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu và Nhật Bản. Ngành dệt may của Việt Nam có nhiều đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm cho một lực lượng lớn lao động, ước tính khoảng 2,7 triệu người, trong đó 75% là lao động nữ. Tuy nhiên, ngành này còn tồn tại nhiều thách thức về lao động (CNV 2015; Do 2017; Do 2019).

Đạt được bình đẳng giới tại nơi làm việc là một thách thức lớn đối với ngành dệt may bởi có nhiều rào cản còn tồn tại. Cụ thể, lực lượng lao động sản xuất trong các nhà máy dệt may đa phần là phụ nữ, phần lớn trong số đó là những người trẻ nhập cư từ nông thôn, họ đến các khu vực đô thị hóa để tìm kiếm mức lương cao hơn và việc làm ổn định hơn. Theo nghiên cứu của ILO, thu nhập của phụ nữ trong lĩnh vực dệt may ở Việt Nam thấp hơn 17% so với nam giới, và có nguy cơ chỉ được trả lương chỉ bằng ½ so với nam giới, tức là thu nhập thấp hơn 2/3 mức lương trung bình. Mặc dù một phần đáng kể của chênh lệch lương có thể được giải thích bởi các yếu tố như tuổi tác, học vấn và vị trí làm việc. ILO lưu ý rằng đây là một dạng phân biệt đối xử dựa trên cơ sở giới. 

Quấy rối tình dục tại nơi làm việc thường ít được báo cáo trong các hệ thống thống kê đáng tin cậy về vấn đề này tại Việt Nam. Tuy nhiên, trên thực tế quấy rối tình dục xảy ra nhiều hơn so với suy nghĩ của mọi người trong cả ngành này và trong xã hội nói chung (Better Work 2019).

Trong ngành dệt may, cơ hội thăng tiến nghề nghiệp là hiếm đối với cả lao động nam và lao động nữ. Trở thành chuyền trưởng hoặc quản đốc là con đường khả thi và thực tế nhất đối với hầu hết lao động nữ. Bởi vậy dễ hiểu khi việc thăng chức ở cấp độ này chủ yếu diễn ra ở các chuyền may. Tuy nhiên, ngay cả ở cấp độ này đại diện nữ làm quản lý vẫn thấp hơn so với tỷ lệ nữ trong tổng số việc làm (Better Work 2019). Câu chuyện tỷ lệ lãnh đạo nữ thấp cũng xảy ra với Công đoàn nhà máy, biểu hiện là số lao động nữ tham gia vào Ban chấp hành Công đoàn cơ sở, hay các tổ trưởng công đoàn có thể đại diện và đưa các vấn đề về giới còn ít. Công đoàn cũng chưa giải quyết được nhiều các vấn đề về như phân biệt đối xử, bạo lực trên cơ sở giới hay lạm dụng tại nơi làm việc. Để thúc đẩy vai trò của lãnh đạo nữ tại nơi làm việc, nhiều chương trình đào tạo dành cho nhóm lãnh đạo, quản lý cấp cao và cấp trung dành cho nhóm cán bộ đương nhiệm và cán bộ tiềm năng được tổ chức. Tuy nhiên hiếm có chương trình đào tạo dành riêng cho lãnh đạo nữ thể hiện rõ yếu tố nhạy cảm giới trong đó. Với những chương trình hiện hành, hiệu quả đạt được còn hạn chế bởi thường các chương trình này chỉ bó hẹp về đào tạo kỹ năng, ­ít khi đào tạo chuyên biệt về kỹ năng lãnh đạo dành cho nữ giới nên không đáp ứng được nhu cầu thực sự của nữ giới. Ngoài ra, rất ít chương trình đào tạo tập trung xây dựng mạng lưới hỗ trợ sự nghiệp để giúp nữ giới tiếp cận với các kênh quyền lực hữu ích; tiến hành các đánh giá một cách có hệ thống và đánh giá tác động dài hạn (UNDP, Bộ Ngoại giao).

Trong khuôn khổ dự án “Sáng kiến dệt may bền vững: Cùng nhau thay đổi (STITCH)” do Tổ chức Fair Wear tài trợ, Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) thực hiện chiến dịch truyền thông mang tên “Bình đẳng giới - Dũng cảm vượt qua rào cản”. Do đó, CDI đang tìm kiếm một/một nhóm tư vấn xây dựng và thực hiện chương trình đào tạo với nội dung cụ thể như dưới đây.

2. Mục tiêu cụ thể

• Thông qua các hình thức truyền thông sáng tạo và thu hút sự tham gia, Người lao động, Công đoàn các cấp và Ngườởi sử dụng lao động nâng cao kiến thức về bình đẳng giới, nhận diện và lan tỏa mạnh mẽ thông điệp xóa bỏ một số định kiến giới cản trở việc phát huy năng lực của phụ nữ và nam giới như:

• Việc nhà là của phụ nữ
• Định giới tại nơi làm việc (có những công việc chỉ dành cho nam, và có những công việc chỉ dành cho nữ)
• Phụ nữ không có khả năng làm lãnh đạo 

• Thông qua tiếng nói của Người lao động và Công đoàn các cấp, Người sử dụng lao động lắng nghe tích cực, chủ động thực hiện một số giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện chính sách, quy định về đảm bảo BĐG tại nơi làm việc; tăng cường các thực hành tốt để xây dựng môi trường làm việc hài hòa, không phân biệt đối xử và phát huy năng lực của lao động nam và lao động nữ.
• Tuyên bố chung giữa các Doanh nghiệp trong cùng Khu công nghiệp, Khu chế xuất, khu kinh tế về đảm bảo BĐG tại nơi làm việc, phát huy năng lực của lao động nam và lao động nữ được xây dựng và được Doanh nghiệp hưởng ứng cam kết và thực thi.

3. Yêu cầu đối với tư vấn 

• Có chuyên môn, am hiểu và có ít nhất 10 năm chuyên môn và kinh nghiệm thực hiện hoạt động nâng cao năng lực về bình đẳng giới và tăng quyền cho phụ nữ
• Ưu tiên có hiểu biết và kinh nghiệm về quyền lao động và các tiêu chuẩn lao động quốc tế của ILO, pháp luật lao động Việt Nam, điều kiện làm việc và quyền của người lao động, đặc biệt là người lao động trong ngành may mặc và các chủ đề có liên quan 
• Tuân thủ các yêu cầu về bảo mật thông tin  
• Cởi mở và lắng nghe tích cực, sẵn sàng chia sẻ, góp ý mang tính xây dựng 
• Đảm bảo tuân thủ yêu cầu bảo mật thông tin đối với các dữ liệu do CDI cung cấp
• Có khả năng làm việc độc lập và làm việc theo đội nhóm 
• Có tinh thần trách nhiệm cao, hỗ trợ kịp thời 
• Có kinh nghiệm làm việc với các tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam 

4. Kinh phí thực hiện

• Do tư vấn đề xuất. Chi phí đi lại, ăn ở do CDI chi theo thực tế và định mức chi theo quy định của CDI.

5. Phạm vi công việc

• Xây dựng kế hoạch tổng thể cho chiến dịch thúc đẩy bình đẳng giới tại nơi làm việc
• Góp ý chuyên môn về bình đẳng giới cho kế hoạch truyền thông, cách thức tổ chức hoạt động truyền thông tại doanh nghiệp
• Phát triển các tài liệu kỹ thuật về giới tương ứng với chiến dịch
• Góp ý bộ ấn phẩm truyền thông của doanh nghiệp để đảm bảo nội dung về giới
• Điều chỉnh chương trình và tài liệu tương ứng cho từng doanh nghiệp
• Giải đáp các nội dung về bình đẳng giới tại sự kiện và góp ý cho các sáng kiến về giới

6. Cách thức nộp hồ sơ

• Hồ sơ bao gồm lý lịch công việc ngắn gọn của người nộp hồ sơ
• Hồ sơ ứng tuyển xin gửi tới bạn Võ An Phương, cán bộ dự án trước ngày 31/08/2023, email: Phuong.voan@cdivietnam.org; điện thoại: +84 24 35380100